We besluiten eens naar Sofia te gaan. Waarom eigenlijk? Het zou geen bijzonder mooie stad moeten zijn, maar ach je probeert eens wat. Wat weten we trouwens van Bulgarije? Weinig constateren we. Ja dat er ’s zomers lallende pubers op Sunny Beach zijn, dat hebben we wel begrepen. En dat Kristian Kostov, de Bulgaarse Bieber, onlangs als tweede is geëindigd bij het Songfestival.
Verkiezingen
Maar verder horen we nooit veel uit dat land, tenzij het Nederlands elftal tegen Bulgarije moet spelen. Misschien heeft u daarom net als ik (omdat u toen waarschijnlijk ook drukker was met de verkiezingen in Frankrijk) gemist dat Bojko Borisov deze maand aan de slag kan met een nieuw centrum rechtse coalitie onder leiding van zijn partij GERB. Het Bulgaarse parlement gaf hier 4 mei zijn fiat aan. Wij waren er begin april en hebben echt niets van deze – vervroegde – verkiezingen meegemaakt. Maar we hebben het land gelukkig wel een beetje beter leren kennen.
De stad
Sofia. Het zou dus geen buitengewoon aantrekkelijke plaats moeten zijn en meer weg hebben van een oude Sovjetstad, met brede lanen voor parades en andersoortige feestelijkheden. En dat blijkt te kloppen. De open brede lanen zijn er nog en de rest van de stad is behoorlijk opgeknapt en lang niet alles is zo vervallen als we vooraf hadden gedacht.
En Sofia heeft meer: indrukwekkende kerken, een leuke markthal, allerlei soorten restaurants en bars (al dan niet met –verwarmd- terras), verschillende winkelcentra, een aantal musea en parken. Wij besluiten een rondje stad te doen en de andere dagen buiten de stad door te brengen. Daarvoor huren we een auto. In Sofia zelf hebben we die nog niet nodig: alle bezienswaardigheden bevinden zich op loopafstand van elkaar.
Religie
Sofia heeft geen gebrek aan religieuze monumenten. Wandel door de stad en neem er een kijkje. Heb je ooit wel eens een Russisch wit kerkje met een groen met goud dak gezien? Hier staat er een. En wat voor een. Het goud op de torens en de tegels op het dak schitteren in de zon. Dat maakt het contrast met binnen des te groter: hier heerst een serene sfeer. Vrijwel alle bezoekers steken zwijgend kaarsjes aan en slaan kruizen voor alle ikonen* van heiligen. De kerk is genoemd naar Sint Nicolaas (Tsurkva Sveta Nikolai). Binnen zijn ook fraaie fresco’s.
Datzelfde geldt voor de Sveti Sedmochislenitsi kerk. Hij is wat soberder en werd oorspronkelijk als moskee gebouwd in de 16e eeuw. Intussen is het een Bulgaars orthodoxe kerk. De kerk van Sint Nedelja werd in 1860 gebouwd en ook hier kijk je je ogen uit bij al het goud dat er blinkt naast al de- je raadt het al – fresco’s op muren en plafonds. Neem er lekker plaats op een stoeltje en geniet.
Alexander Nevsky kathedraal
Klapper wat ons betreft is de Alexander Nevsky kathedraal met zijn met goud bedekte en koperen koepels. Immens staat hij bij ons bezoek te pronken tegen de achtergrond van een strakblauwe lucht. Verder kun je bijvoorbeeld nog de Banya Bashi moskee en de Sofia synagoge (opgetrokken in Moorse stijl en een van de grootste synagoges van Europa,) bezichtigen, mocht je de drie grote religies in de stad graag vertegenwoordigd zien.
Sint Joriskerk
Tot slot een pareltje: de Sint Joriskerk. Hij staat ietwat verborgen in de stad, ingeklemd tussen het luxueuze viersterren hotel Sofia Balkan en het presidentieel paleis, maar mis hem niet. Het gebouw dateert uit de vierde eeuw en is daarmee het oudste van Sofia. Oorspronkelijk was het een Romeinse tempel (een rotunda). Het dak loopt dan ook uit in een ronde punt. Zeer bijzonder. De wachten voor het presidentieel paleis in hun prachtige kostuums wil je misschien nog even op de foto zetten. Ze doen er niet moeilijk over, kan ik je vertellen. En dit is slechts een greep uit de enorme hoeveelheid kerken en kloosters die Sofia allemaal herbergt.
Eten en drinken
Door en om de stad heen vind je allerlei restaurantjes, van klein tot groot en van Italiaans tot aan (klassiek) Bulgaars. Wij starten onze eerste avond bij Hadjidraganov, rijkelijk met (beschilderd) hout versierd, banken en tafels zijn voorzien van gekleurde kleedjes, de obers lopen in geborduurde bloezen en later op de avond is er Bulgaarse live muziek. Een beetje toeristisch maar erg gezellig. Bovendien is het begin april absoluut niet overlopen met buitenlanders. Sterker nog: we zijn de enige toeristen hier, samen met een Duits stel. Vooraf delen we een schotel met salades, kazen en gegrilde groenten. Daarna is er sappig, langzaam gegaard lamsvlees en de anderen delen een (reuze!) mixed grill.
Italiaans ijs
Alle dagen eten we even smaakvol (sushi, Italiaans, Frans) tegen alleszins redelijke prijzen. Ook de drank is goed betaalbaar. Opvallend vonden wij dat er bijna overal heerlijke Italiaanse koffie wordt geschonken en er vrij veel Italiaanse ijssalons te vinden zijn. Rondom en op Vitosha Boulevard, het hart van het moderne centrum, zijn meer dan genoeg bars en drinkgelegenheden waar je soms ook wat kunt eten. Alle avonden zijn de terrassen behoorlijk vol, zelfs op de maandagavond. Bulgaren weten kennelijk te genieten.
Rila klooster (Rilski manastir)
Op anderhalf uur rijden ten zuiden van Sofia ligt het indrukwekkende Rila klooster op 1147 meter hoogte in het Rilagebergte. Het dateert uit de 10e eeuw en maakt deel uit van de UNESCO Werelderfgoedlijst. Niet voor niets, want we hebben nooit eerder zo’n kleurrijk klooster gezien. Je gaat onder een poort door en op de grote binnenplaats, staand voor de kerk, word je omringd door witte hoge muren voorzien van bogen. De kerk zelf is overweldigend, zowel binnen als buiten. Binnen door al het goud dat er blinkt en buiten door alle fris gekleurde fresco’s. Geen stukje aan deze kerk is onbeschilderd gebleven. Bekijk de foto’s maar eens.
Grill
Terug naar Sofia rijden we langs een houtskoolgrill aan de kant van de weg. Het ruikt er zo lekker dat we hier besluiten te lunchen: we kiezen voor zalmforel en kebab. Jammie!
Vratsa mountains, Ledenika grot en Iskar kloof
De entree van het Vratsa karstgebergte bevindt zich op zo’n anderhalf uur rijden ten noorden van Sofia. Een idyllische omgeving vinden wij. Woeste natuur, hoge ruige kliffen, afgewisseld met grazige groene weiden en hier en daar loslopende paarden of een schaapsherder. Het rijden door de smalle kloof is een indrukwekkende ervaring met steile wanden aan beide zijden, waaraan bergbeklimmers kleven. Na het uitzicht boven (doen, echt waanzinnig!) zien we op de weg terug een man langs de weg staan bij een geitenstal. Zojuist heeft hij een van zijn geiten van zijn huid ontdaan en de geit wordt nu gewogen. Waarschijnlijk gaat hij naar de markt, maar zeker is dat niet, want de vriendelijke man spreekt alleen Bulgaars en wij helaas niet. Ik mag gelukkig een foto van hem maken.
Ledenika grot
We besluiten ook de Ledenika grot met ons bezoek te vereren, in de hoop een glimp te kunnen opvangen van de verschillende soorten vleermuizen die hier schijnen te wonen. Na binnenkomst maakt de goedlachse gids ons al snel duidelijk dat we dat gaan missen: het is niet het seizoen, ze zijn nog in winterslaap. Wel zien we meteen ijsformaties na de ingang (vandaar de naam, Ledenika betekent gletsjer) en zalen vol karstformaties. Geweldig om te zien. De lasershow aan het eind hadden we kunnen missen maar is met kleine kinderen misschien wel de moeite waard. Klein minpuntje, maar wel charmant: de hele rondleiding is in het Bulgaars. De enige Engelse woorden die we hoorden waren WATCH OUT, en doe dat ook, want een van ons ging vervaarlijk onderuit op de gladde (ijs)vloer. Pas ook op je hoofd bij het af en toe kruipen onder rotsen door.
Iskar kloof
Terug rijden we via de Iskar kloof, die is uitgesleten door, jawel, de Iskarrivier. Weer zien we een schaapsherder, kleine dorpjes en ruige bergen om ons heen die per kilometer weer van structuur en vooral qua kleur kunnen verschillen. Er zijn hier niet veel gelegenheden om te pauzeren, reken daar dus op en neem eventueel eten en drinken mee voor onderweg. Wij hebben op enig moment een terras aan de rivier kunnen vinden, waar het heerlijk vertoeven was tussen alle Bulgaren, in de stralende zon. Verderop kunnen we het niet laten het Cherepish klooster nog te bewonderen. Liggend aan de rivier straalt dit witte intieme klooster ons tegemoet. Binnen ikonen en –jawel daar zijn ze weer – fresco’s. Daar word je rustig van.
Vitosha mountain
Sofia ligt aan de voet van Vitosha mountain. Haar hoogste piek ligt op 2292 meter. Je kunt er ’s winters skiën, maar als wij er komen gaan er geen liften meer en is de sneeuw al bijna pap. De weg er naartoe is al de moeite waard: haarspeldbochten, groene weiden, leuke uitzichten over Sofia. Onderweg kun je eventueel nog een waterval aandoen, Boyana church bezoeken (met uiteraard fantastische fresco’s) of een wandeling maken. Op de top zien we een paar jongens met ski’s naar boven lopen en naar beneden skiën. Dat is pas echte wintersport!
Dragalevtsi monastery
Op de terugweg stappen we nog één keer uit voor een klooster: Dragalevtsi monastery. In de tuin van het klooster groeien alle bloemen gewoon in het gras en ook hier zien we weer, net als op andere plaatsen, touwtjes in bomen en struiken hangen. Het blijkt een Bulgaarse traditie: hiermee wens je iemand veel geluk toe. Het klooster zelf heeft wederom hoge witte muren met bogen. We zien er twee traditioneel in het zwart geklede nonnen over de reling van hun balkon met elkaar praten. Even zijn we jaloers op deze vrouwen, die in deze prachtige omgeving in alle rust en eenvoud mogen leven. Binnenin het kerkje hangen natuurlijk weer ikonen, waarom niet? Ik begin ze steeds mooier te vinden merk ik.
De stad
Onze laatste dag shoppen we wat souvenirs in de stad. Ontbijten doen we – net als alle ochtenden – bij Daro (Ulitsa Angel Kanchev 20), waarvan de hartelijke eigenaar ons iedere dag weer uitgebreid verwent met een van zijn creaties.
’s Middags lunchen we bij een tentje waar we eerder al overheerlijke gegrilde wortel(!) aten. Onnavolgbaar. Het geheim van de kok is de kolen zo heet mogelijk opstoken en vooraf de wortel in plakken rondom in olijfolie wentelen. Wij gaan het deze zomer zeker eens proberen tijdens een barbecue.
Stadspark
Daarna buiken we uit in het stadspark in de zon, achter de klaterende fontein, met zicht op het theater (Ivan Vasov National Theatre). Een eindje verderop zit op ieder bankje een (oude) man met een schaakbord te wachten op een voorbijganger die met hem wil spelen. Wat een leuk gebruik. Voor onze ogen wordt er ook een muziekclip opgenomen, vermoeden we. De band speelt weliswaar geen noot, maar er wordt druk gelachen, gespeeld en gefilmd. Geen van ons kent de band of de zanger (de stylist doet ieder nieuw shot zijn haar weer goed), maar misschien komen we daar nog achter. Hij was in ieder geval niet op het songfestival 😉
De band zonder naam 
*Ikonen zijn schilderingen van Jezus Christus, Maria, heiligen of bijbelse gebeurtenissen op houten panelen
24 mei 2017