Voorkomend Vlaanderen. Dat komt in me op als ik denk aan hoe hartverwarmend we hier in de winterkou vlak voor kerst onthaald worden. ‘Goedemorgen! Heeft u al een menuutje? Nee, dan breng ik het zo bij u.’ De koffie die we besteld hebben gaat bij Camille niet alleen vergezeld van een aimabel ‘Laat het u smaken’ maar zelfs van een stuk taart en een koekje (zonder dat we ze besteld hebben). Dat laatste alleen al ontbreekt vaak bij het Hollandse kopje koffie. Het Vlaams komt me ook weer een heel stuk vriendelijker en zachter voor dan ons eigen harde taaltje. Als we voor de lunch een broodje preparé (filet americain) bestellen aan de broodjesbar, vraagt Camille ons beminnelijk: ‘en wilt u ook groentjes erbij’? Dat kun je toch niet weigeren? De mensen lijken ook relaxter. Hier begint met recht het goede leven al. En dat op maar iets meer dan twee uur rijden vanaf Arnhem.
Voordat we Leuven inrijden lees ik op een verkeersbord Ritsen: vlot en hoffelijk. Nog zoiets. Dat bord zouden ze wat mij betreft bij elke invoegstrook in ons eigen kikkerlandje neer mogen zetten, misschien worden we daar als Nederlanders ook wat hoffelijker door. Wel zo fijn, zeker met kerst.
Leuven, grote en oude markt
De Grote Markt, het hart van de stad, wordt geflankeerd door het historische stadhuis dat al in 1449 gereed kwam. ’s Avonds is het voor kerst zeer fraai verlicht, alle lijnen van deze reus zijn daarbij minutieus gevolgd. Iets verderop vind je de Oude markt, omringd door rijkelijk versierde herenhuizen, stammend uit 1920. De oorspronkelijk Middeleeuwse panden werden in 1914 tijdens de Eerste Wereldoorlog vrijwel geheel verwoest. De bomen die dit plein opvrolijken hebben een bijzondere vorm: een soort van omgekeerde tollen. Tijdens de verlichte avonduren vormen ze een perfect plaatje.
Monseigneur Ladeuzeplein
Toch bevindt de super gezellige kerstmarkt zich op een andere plek van de stad: het Monseigneur Ladeuzeplein. De toren van de Universiteitsbibliotheek, een indrukwekkend neorenaissance gebouw aan dit plein, steekt daar hoog boven uit en straalt haar warmte af over de druk bezochte kraampjes met lekkernijen en benodigdheden voor kerst. De oorspronkelijke Universiteitsbibliotheek uit de 17e eeuw bevond zich overigens aan de Naamsestraat en werd ook platgebrand in de Eerste Wereldoorlog.
Kerstmarkt
Slenterend langs de standjes kriebelen allerlei luchtjes in onze neuzen. We kijken onze ogen uit bij de delicatessen met voor ons vreemde namen en zaken als: mattentaarten, oliebollen die bij ons geen oliebollen heten maar berliner bollen en gevulde speculaas, die qua smaak zelfs niet in de buurt komt bij ‘onze’ gevulde speculaas. Grappig om te zien hoe taal (of een recept?) zich ontwikkelt. De appelbollen die in een frietzakje worden verkocht zien er overheerlijk uit. Veel nougat is er ook te koop in alle kleuren en maten. Laat ik daar maar niet aan beginnen, zeker niet in deze tijd vlak voor kerst: ik lust er wel pap van.
En dan horen we een bekend liedje: J’aime la vie van Sandra Kim, zij won destijds op 13- of 14-jarige leeftijd het Songfestival. Dat zou nu alleen nog maar op het Junior Songfestival kunnen. Het publiek galmt en deint aangenaam mee op alles wat zangeres Celien Hermans* zingt ter verhoging van de kerst feestvreugde in deze wintertijd. Het is ook echt koud: de glühwein ontdooit mijn bijna bevroren neus gelukkig een beetje.
Groot Begijnhof
Leuven was rijk in de Middeleeuwen. Via de Dijle, die dwars door de stad stroomt, kwam toentertijd de wol uit Engeland voor de lakenhandel binnen. De rivier kabbelt er ook dwars door het Groot Begijnhof, daterend uit eind elfde, begin twaalfde eeuw. Het is een van de grootste nog bestaande Begijnenhoven van Vlaanderen. Hier woonden in eerste instantie alleenstaande vrouwen samen, een verschijnsel dat zich destijds in heel West Europa voordeed. In tegenstelling tot de vrouwen die intraden bij gesloten kloosters, behielden deze vrouwen hun zelfstandigheid en eigendommen. Dit innemende stadje binnen de stad, met een eigen toegangspoort, doet je even terug verlangen naar vroeger tijden. Van kerst is hier trouwens niet echt veel te merken.
Klein Begijnhof en oude stadsmuur
Aan de andere kant van de stad bevindt zich het Klein Begijnhof. Dat is minder rijk dan haar grote zus, maar evengoed aantrekkelijk. De wit gepleisterde schattige huisjes zijn er bewoond. Op verschillende plekken in de stad duikt ook de oude muur van Leuven op, zoals bijvoorbeeld in het Sint Donatuspark. Hier vind je nog restanten van de eerste omwalling van de stad uit de twaalfde eeuw.
Velodroom
Dan iets moderner: het Velodroom, niet ver van ons hotel. Dit is een kunstwerk vol visuele, auditieve en fysieke ritmes. Een heuse wielerpiste, zoals het Vlamingen betaamt, maar ook meer dan dat. Een plaats van ontmoeting: je mag er drinken, spelen, lezen, wat je maar wilt. Het zal hier in de zomer vast vol leven zijn. Zo kort voor kerst staan de parasols er echter opgeknoopt zij aan zij in de vrieskou.
Vaartkom
In het noorden van de stad worden de oevers van de Vaartkom opnieuw ingericht. De van oudsher industriële site verandert hier in een nieuwe groene en creatieve wijk, die vast leuk is om te bezoeken met warmer weer dan vandaag. Nu waait de gure wind er langs het water door onze jassen heen, dus keren we met rasse schreden terug naar het centrum voor een Belgisch biertje bij Domus, vlakbij de Grote Markt. Je gaat hier terug in de tijd met zware balken aan het plafond en grof hout op de vloer. Ze hebben er ook zelf gebrouwen bier.
Mechelen
Dit stadje, 25 kilometer ten noordoosten van Leuven, wordt doorkruist door diezelfde Dijle. Daarlangs is vlak boven het water een vlonderpad aangelegd, waarop je de rivier een heel stuk kunt volgens dwars door de stad heen. De planken zijn nu bevroren en glad, dus wij doen maar een klein stukje van dit Dijlepad.
Groot en Klein Begijnhof
Ook Mechelen heeft een Groot en Klein Begijnhof, waar we plezierig doorheen dwalen. Aan alle deuren hangt een kerstversiering, sober maar mooi door eenvoud. Goede wijn behoeft geen krans. We nemen we een kijkje bij Brouwerij Het Anker, met een geschiedenis die teruggaat naar het begin van de vijftiende eeuw. Een stuk verderop lopen we het Godshuis Cellekens voorbij: een wooncomplex dat tot maar liefst 1973(!) onderdak bood aan een vijftiental arme vrouwen.
Grote Markt
Een grote kerstmarkt treffen we hier dit jaar niet, maar de schoonheid van de Grote markt maakt een hoop goed. Aan de ene kant wordt hij begrensd door het stadhuis en het Paleis van de Grote Raad, dat ’s avonds in een sprookjeshuis verandert met haar sfeerverlichting in alle kleuren van de regenboog, afhankelijk van het moment. Aan de andere kant rijst de robuuste toren van de Sint-Romboutskathedraal op in de mist die vandaag rondhangt hier. Ertussen zien we rijkelijk versierde herenhuizen, wat een pracht. Onder de Sint-Romboud staat een vijftal stalletjes, voor voornamelijk goede doelen en een glühwein.
’s Avonds vraag ik de eigenaar van Den Amitié, een restaurant op de Grote Markt, wat stoemp op de menukaart betekent. ‘Ik geloof dat dat bij u stamppot heet’ antwoordt deze. Gelukkig hebben we hier nog een plekje kunnen vinden om te eten, want alle restaurants in Mechelen zitten vandaag ‘stoempvol’ (vast geen goed Vlaams).
Vuur
We nemen nog even een kijkje bij mARTa, een voormalige kerk vlakbij ons hotel, waar ook een bescheiden kerstmarkt is voor goede doelen, zoals we die elders in de stad ook hebben gezien. Bij het plein achter het Schepenhuis, niet ver van de Grote Markt, staat een muzikant met vuur dat beweegt op de klanken van zijn muziek. Iets verderop hangen vuurkogels te slingeren aan een soort van rekstok omringd door vuur in blikken. Een warmhartig afscheid van een ijzig koud weekend. Een fijn eindejaar!
Info:
- Wij verbleven in Leuven in het Ibis Leuven Centrum, prachtig gelegen aan de Dijle, vlakbij de Grote Markt. Weliswaar compacte kamers, maar van alle gemakken voorzien. Smakelijk ontbijt;
- In Mechelen sliepen we in het Novotel, geweldig gelegen aan de Dijle ook, superfijne bedden en een verrukkelijk ontbijt;
- Houd je van wild, eet dan in Leuven bij Timory. Een vrij eenvoudig restaurant, waar ik de lekkerste hazenrugfilet ooit heb gegeten!
- Helaas waren alle tafels gereserveerd bij Brasserie ’t Oud Gasthuys, want de kaart daar zag er ook appetijtelijk uit en het interieur wat chiquer;
- Dol op steak? Neem er dan een bij Den Amitié, aan de Grote Markt, met frites uiteraard. Gezellig, eenvoudig en betaalbare Belgische keuken;
- In Mechelen kun je een pintje nemen bij Ankertje aan de Dijle, tegenover het Novotel. Ultragezellig en een reuze keuze aan Belgische bieren.
* Celien Hermans is de dochter van Margriet Hermans. Zij is bekend in Vlaanderen en combineerde haar zangcarrière met de politiek.
31 december 2022