Oktoberrevolutie Sint-Petersburg Rusland

ofwel kunst, kloosters, kathedralen, wodka, water en kaviaar

Volgend jaar oktober is het 100 jaar geleden dat de Russische Revolutie in Petrograd plaatsvond. Zo werd St. Petersburg in 1917 namelijk genoemd. Vanwege de oorlog met Duitsland wilden de Russen de stad maar wat graag van haar Duitse naam ontdoen.

Deze revolutie verliep in twee fasen: in februari van dat jaar had een spontane volksopstand al een eind gemaakt aan het gehate regime van de tsaar en in oktober grepen de Bolsjewieken onder leiding van Lenin en Trotski vervolgens de macht.

Russisch schrift

Vorig jaar oktober bezochten wij de stad en we vonden het een kleurrijke verrassing. Wel wat lastig is het omgaan met het Russische (cyrillische) schrift, maar na wat oefenen kun je de belangrijkste woorden misschien ontcijferen: zo blijkt Pectopah restaurant en met deze kennis hoef je in ieder geval niet te verhongeren.

Kanalen en Neva

Water is er volop in St. Petersburg, want de stad is gebouwd op moerasgrond. Het is heerlijk om hier langs de rivieren en alle kanalen – die de stad daarom doorsnijden en naar Amsterdams voorbeeld zijn gegraven – te slenteren en dan vooral langs de rivier de Neva, die in zijn grootsheid voorbij de Hermitage stroomt vanaf het Ladogameer om uiteindelijk uit te monden in de Finse Golf (Oostzee).

Hermitage

Het is misschien een cliché, ik weet het, maar in de Hermitage (het Winterpaleis) kun je met gemak een hele dag doorbrengen. Bestel je entreeticket niet van tevoren op Internet, maar koop je kaartje hier. Zorg dat je er ’s ochtends vroeg voor openingstijd bent, de rij is anders best lang. Je bespaart zo veel geld. Onvoorstelbare kunstschatten staan er opgestapeld (het is allemaal goud dat er blinkt) en het groene pand zelf, in rococostijl, is een plaatje. Het is vanaf 1754 dan ook opgetrokken door een Italiaanse architect (Rastrelli). Zelfs voor wie niet echt een museummens is blijkt het de moeite waard.

Nevsky Prospekt, Izaäkkathedraal, Admiraliteit en Kazankathedraal

Aan de overkant van het Paleisplein (dat ten tijde van ons bezoek vol staat met ronkende Harley Davidsons en andere zware motoren inclusief stoere berijders) loop je onder een grote boog, voorzien van een prachtig zesspan, door. Dit is het gebouw van de Generale Staf. Ook dit gele – classicistische – gebouw werd ontworpen door een Italiaanse architect (Rossi).

Vanaf het paleisplein zie je verder de (eveneens geel gekleurde) Admiraliteit al liggen met zijn gouden glimmende naald. Daar vrijwel tegenover ligt de Izaäkkathedraal, een majestueuze kerk met een gouden koepel en een grote zuilenrij aan de voorkant, waarvan je de galerij kunt bezoeken. Je schijnt dan een prachtig uitzicht over de stad te hebben, maar het is naar zeggen een hele klim en je moet er ook extra voor betalen. Wij besluiten dat niet te doen.

Let er trouwens heel goed op je spullen want wij worden hier aangesproken door een groepje mannen: de eerste man staat voor je en de anderen achter je (rugzak). Gelukkig zat er niets van waarde in.

Vanaf de Admiraliteit start de belangrijkste straat van St. Petersburg: Nevsky Prospekt. De zes kilometer lange boulevard gaat langs winkels, kerken (Kazankathedraal), paleizen en bruggen (Anitsjkov met de bronzen paarden).

Kerk van de verlosser op het bloed

Tegenover de Kazankathedraal, waar wij op zondagochtend een spectaculaire kerkdienst meemaken (neem daarvoor een sjaal mee dames, zodat je je hoofd kunt bedekken), ligt iets verder van de boulevard af, de werkelijk oogverblindende Kerk van de Verlosser op het Bloed (Griboyedov Canal Embankment).

Een sprookjesachtig aanzien heeft deze met allerhande gekleurde uivormige koepels versierde kerk en uiteraard heeft ook deze weer een gouden koepel! Tsaar Alexander III liet deze kerk in 1883 bouwen, nadat er een bom naar zijn vader Alexander II was gegooid, waaraan hij is gestorven in de Hermitage. Om het rijke interieur met onder andere mozaïeken te mogen bewonderen moet je entree betalen. Ga zo mogelijk ’s avonds in donker nog een keer terug: de kerk is dan feeëriek verlicht.

Datzelfde geldt trouwens voor een hoop andere gebouwen zoals de Hermitage en het gebouw van de Generale Staf.

Alexander Nevsky klooster

Nevsky Prospekt eindigt bij het Alexander Nevsky klooster. Op het kerkhof hier liggen o.a. Tsjaikovski en Dostojevski begraven. Ook hiervoor moet je entreegeld betalen. Maar ga vooral ook koffie drinken beneden in het cafeetje: je waant je hier in Sovjettijden, waar een broodje nog geen euro is en de mensen in de rij staan na de dienst. Het vrolijke oranjegekleurde klooster heeft een aangename binnentuin annex begraafplaats (gratis!), die ook meer dan de moeite waard is om even in rond te lopen.

Smolnyklooster

Vanaf hier is het ongeveer drie à vier kilometer lopen langs de Neva naar het fraaie – blauwe – Smolnyklooster. Maar wij nemen toch maar de bus, nadat een vriendelijke Russische, die geen Engels spreekt, ons met handen en voeten de weg wijst naar de goede halte. Als wij er aankomen staat het plein voor het klooster vol met allerhande cabrio’s en hun chauffeurs. Zo te zien hebben de rijke Russen deze dagen een hoop te pronken.

Souvenirs

Rondom de Hermitage staan souvenirkraampjes met afbeeldingen van voornamelijk Poetin. Hij staat op bekers, op hangers, op matroesjka’s, t shirts en jagersjassen. Vechtend in judo kleding, rijdend op een paard of jagend op wild. De verkoper houdt me aan en ondanks dat hij geen woord Engels spreekt weet hij me duidelijk te maken dat Poetin een groot man is en Rusland erg blij mag zijn met een dergelijk leider. Wij lopen door zonder iets te kopen, terwijl ik eigenlijk wel graag een oesjanka (of ushanka of hoe het ook heet) wil hebben: zo’n oude Sovjet legermuts met flappen over je oren, maar die kom ik vast nog wel ergens anders tegen.

Petrus en Paulusvesting

Aan de overkant van de Hermitage ligt op Zajatsji eiland in de Neva de fraai ogende Petrus en Paulusvesting, die als de geboorteplaats van St. Petersburg wordt gezien. Binnen haar muren bevindt zich de (gele) Petrus en Pauluskathedraal met een gouden (sorry kan er niets aan doen) torenspits van maar liefst 123 meter, ontworpen door een Zwitserse architect (Trezzini). Niet alleen de buitenkant (vanwege het ontbreken van uivormige koepels) maar ook het barokke interieur is atypisch voor een Russisch Orthodoxe kerk. Desalniettemin is hij fantastisch om te zien.

En ook hier bij het café zou je een stop moeten maken, want het oogt en smaakt er – naar mijn inschatting – historisch: ze verkopen er onder andere felgroene frisdrank, gemaakt van dragon. Ik vond hem niet lekker, maar smaken verschillen en je kunt het maar geprobeerd hebben.

Museum voor de politieke geschiedenis van Rusland

Vlakbij, om precies te zijn aan Kuibysheva str. 2/4, bevindt zich dit museum in een historisch pand, want vanaf hier sprak Lenin het volk toe en voorheen was het ook een museum over de Oktoberrevolutie. Je maakt hier een geweldige reis door de Russische geschiedenis, van de laatste Tsaar van Rusland Nicolaas II tot de Bolsjewieken en van Perestrojka tot huidige politieke partijen. Wel jammer dat alles in het Russisch is, maar de sfeer die het bij je oproept maakt veel goed.

Eten, drinken, verblijf en uitgaan

Er bevindt zich een uitgaansstraat achter de Kazankathedraal: hier zijn kroegjes waar niet alleen de wodka (drink vooral de Stolichnaya van St. Petersburg zelf, wij vinden hem het lekkerst) rijkelijk wordt geschonken. Maar er zijn veel meer gelegenheden in de stad: zo zingen wij ’s avonds allerlei oude Beatles songs mee met de band in Bar Liverpool (Ulitsa Mayakovskogo 16). Onderweg zien we ook Jazzclubs en bijvoorbeeld Duitse Bierstüben, maar wij zijn best moe van het vele lopen…

Eten

Je kunt van alles eten in St Petersburg: wij eten bijvoorbeeld Frans in restaurant Schengen (Kirochnaya str. 5), niet goedkoop, maar wat een smakelijke plaatjes zijn de borden hier. Een boterzachte steak verorberen we bij Chuck Meatarea (Gorokhovaya str. 41). Drink er geen bier bij, want dat is hier niet te drinken. Nergens smaakt het Russische bier ons trouwens: het lijkt steeds net of je een hap zeepsop neemt.

Verder is een aanrader Severyanin restaurant (Stolyarny Lane, 18) voor overheerlijke witte kaviaar. Ik geloof dat het van snoek was. Eet het met het klassieke zwarte brood hier en geniet van de klassieke muziek en het historische interieur. Op zondagmiddag kun je er tussen 14 en 17 uur een Russische theeceremonie meemaken, met onbeperkt toegang tot het buffet. De bediening spreekt er Engels en is uitermate vriendelijk.

Al moet ik zeggen dat we overal goed ontvangen worden, ook bij Yolki Palki (Nevskiy Av, House 22/24), een typisch Russisch buffetrestaurant, gedecoreerd met ruw hout en een wildzwijn aan de wand, waar Russische families zich tegoed doen aan allerhande salades, vis en aardappelvariaties en men alleen maar Russisch spreekt. We laten ons even misleiden omdat op Google maps werd aangegeven dat hij gesloten was, maar dat blijkt gelukkig niet het geval.

Tot slot: vergeet vooral niet ergens een kom Borsjtsj (Russische bietensoep) te scoren: hij is jammie!

Hotel

Wij sliepen in St. Petersburg in het Sky Hotel (Bolshaya Konyushennaya ulitsa, 17, een zijstraat van Nevsky Prospekt). Het ligt op loopafstand van de meest belangrijke bezienswaardigheden (vijf minuten lopen van de Hermitage) en is betaalbaar, schoon, heeft lekkere bedden en vriendelijk personeel. Laat je niet afschrikken door het trappenhuis naar de bovenverdieping: dit stamt waarschijnlijk nog uit de Sovjettijd en zal wellicht nog gerenoveerd worden. Ook in deze straat zijn er trouwens nog barretjes en restaurantjes. Bijna om de hoek van de ingang van het hotel bevindt zich nog een groot warenhuis à la de Bijenkorf.

En oh ja: ik heb uiteindelijk nog een oesjanka gevonden. Dat wordt dus duimen voor een koude winter.

Je hebt een visum nodig om Rusland te mogen bezoeken

Voor wie meer wil weten van de revolutie in 1917

3 augustus 2016